30 april 2022 – Dorette Corbey, lid van Algemeen Bestuur, Fractie Waterdemocraten

Het was weer Commissiedag bij Rijnland. De commissies kwamen op 28 april bijeen om de komende vergadering van de Verenigde Vergadering  (VV, het Algemeen Bestuur) op 18 mei voor te bereiden.

Groen, oranje, rood

Aan de orde waren voor de voorjaarsrapportage en het programmajaarverslag, met de bekende groene, rode en oranje vinkjes. Veel onderdelen waren groen gevinkt: het gaat goed. Van de 19 waterzuiveringen die Rijnland in beheer heeft voldoen er 16 aan de normen. Iets minder goed, want er worden nog te veel schadelijke stoffen geloosd. Met de energiebesparing gaat het niet echt goed, maar Rijnland is hierbij ook afhankelijk van het weer. Als het veel regent moet er veel gepompt worden en dat kost energie. Nieuwe pompen worden wel steeds efficiënter. Dan de biodiversiteit. Van de 1100 kilometer regionale dijken die Rijnland heeft, is 10 kilometer ingezaaid met bloemen- en kruidenrijk gras. Best wel weinig, te meer omdat we in nota’s hebben uitgesproken dat we biodiversiteit superbelangrijk vinden. Waarom dus niet meer? Nou, niet alle dijken zijn eigendom van Rijnland, dus dan is het eigenlijk de taak van een gemeente, een provincie of een particulier, en er is menskracht nodig.

Nieuwe voorstellen

Aan de voorjaarsrapportage is een cluster van 7 nieuwe voorstellen gekoppeld. Sommige zijn onomstreden en gewoon nodig: 400.000 euro voor veiligheid, onder meer voor een brandmeldinstallatie. 300.000 euro extra voor levensduurverlengende maatregelen voor damwanden bij het boezemgemaal in Halfweg omdat de advieskosten wat hoger uitvielen dan geraamd. Over die advieskosten wil ik het nog wel eens hebben, maar voor dit soort voorstellen geldt: het is nodig, dus gewoon doen. Maar er zitten ook voorstellen bij waar je wat langer over zou moeten praten. 9 miljoen euro voor een pakket aan maatregelen voor poldergemalen, bijvoorbeeld. Uit de summiere toelichting blijkt dat sommige gemalen vanwege een onderhoudsachterstand een groter risico kennen. Welke dat zijn blijft onvermeld. De VV heeft onlangs een nieuw waterbeheer programma vastgesteld. Water moet meer sturend zijn in de ruimtelijke ordening. Welke consequenties heeft dat voor de gemalen? Het peil in de polders en in veenweidegebieden moet omhoog om bodemdaling en broeikasgasemissies tegen te gaan. Hebben we daardoor minder maalcapaciteit nodig? Of hebben we juist meer capaciteit nodig om regenwater weg te malen? Of moeten we water juist niet afvoeren? Kortom, een investering van 9 miljoen is een goede gelegenheid om de praktijk van het waterbeheer tegen het licht te houden. En natuurlijk ook om te kijken of en hoe we onze ambities op het gebied van energiebesparing waar kunnen maken.

Dan het voorstel over de Strategische Samenwerking: 1,2 miljoen. Dat geld is bedoeld om gemeente en provincies te ondersteunen bij het uitvoeren van nuttige werkzaamheden maar moeilijk te financieren zijn. Bijvoorbeeld: afkoppeling van regenwater van de riolen of bloemrijke grasmengsels. Het bedrag is niet erg hoog, dus is het goed om prioriteiten te stellen. 14,9 miljoen is bestemd voor dijkversterkingen. Ongetwijfeld nuttig, maar ik ben erg benieuwd naar de lessen die we geleerd hebben van de dijkdoorbraak in Reeuwijk van afgelopen zomer. En misschien kan er bij de 14,9 miljoen die bestemd is voor dijkversterkingen ook nog wat af voor bloemrijk gras?Als Waterdemocraten vinden wij dat over prioriteiten en keuzes een gesprek gevoerd moet worden. We gaan voor de komende VV eerst maar eens wat toelichting vragen!

Gemeenschappelijke regelingen 

Dan waren er nog gemeenschappelijke regelingen (GR’s). Dit zijn samenwerkingsverbanden van waterschappen om gezamenlijk iets op te pakken omdat dat schaalvoordelen biedt. Goed natuurlijk, maar het nadeel is een verlies aan zeggenschap. Neem de GR Het Waterschapshuis. Het Waterschapshuis doet projecten op het gebied van digitalisering. Een totaal onduidelijke begroting van 98 pagina’s. Kan er niet een goede samenvatting komen, zodat het duidelijk wordt wat we aan het Waterschapshuis hebben? Alle waterschappen betalen een vast bedrag voor ‘instandhouding’ ofwel de kantoorkosten dan wel de overhead. Dat is 18% van de totale begroting. Daarnaast kunnen waterschappen projecten afnemen, en betalen daarvoor. Onze vraag was of het niet beter is de instandhoudingskosten te betalen uit een opslag op projectgelden.  Waterschappen die weinig projecten afnemen betalen immers relatief veel, en te veel overhead kan ook bijdragen aan onnodige bureaucratie.

Volgende keer wat meer aandacht voor de GR Slibverwerking. Rijnland betaalt zo’n 12 miljoen per jaar aan de HVC (Huisvuilcentrale) om rioolslib te verbranden. Veel geld en het klinkt niet erg circulair. Een goede reden om hier wat verder in te duiken!