Beste Rogier, beste collega’s,

Naar aanleiding van je verzoek om een reactie op de voorgenomen wijziging van het Reglement van Bestuur ontvang je hierbij de bijdrage van de Fractie Waterdemocraten. Uiteraard willen we hier graag over in debat: het zou goed zijn de provincie niet een stapeltje adviezen vanuit alle fracties te sturen maar een breed gedragen advies, met daarbij eventueel nog een of twee minderheidsstandpunten. Om tot zo’n breed gedragen advies te komen is een open debat nodig. Wij denken dat het verzoek van de provincie een goede gelegenheid is om te praten over een zo optimaal mogelijke invulling van de geborgde zetels. Als bijdrage aan dit debat, hieronder ons advies aan de provincie en een toelichting. Vervolgens een reflectie over de positie van de ‘geborgde hoogheemraad’.

Advies aan provincie Zuid-Holland

De Fractie Waterdemocraten adviseert om:

• De door de Provincie Zuid-Holland voorgestelde vermindering van het aantal geborgde zetels te steunen.
• Deze vermindering ten koste te laten gaan van de categorie ‘bedrijven’.
• Meteen de verdeling van geborgde zetels te wijzigen, zodanig dat de verdeling van de 7 geborgde zetels binnen Rijnland wordt:
  • Categorie Agrarisch: 4 zetels
  • Categorie Natuurterreinen: 2 zetels
  • Categorie Bedrijven: 1 zetel

Toelichting

De fractie Waterdemocraten overweegt hierbij het volgende:

• In lijn met het advies Geborgd Gewogen is de fractie van mening dat er geen argument meer is om de trits ‘belang – betaling – zeggenschap’ als reden aan te voeren om geborgde zetels in stand te houden.
• In lijn met Geborgd Gewogen is de fractie van mening dat er geen enkele onderbouwing te vinden is voor toewijzing van geborgde zetels aan de ‘categorie bedrijven’. Daarom adviseert de fractie Waterdemocraten het aantal zetels voor de categorie ‘bedrijven’ te beperken tot het minimum, namelijk 1. Daarbij komt:
  • Dat Rijnland een van de waterschappen is waarin de categorie Agrarisch en de categorie Bedrijven “merkwaardig genoeg” (zie advies rapport Geborgd Gewogen 5 en conclusies) één fractie hebben gevormd. Daarmee is een machtsblok ontstaan. De A&B fractie opereert als een politieke fractie en steunt in de regel de voorstellen van het college. De specifieke inbreng vanuit bedrijven en vanuit agrarisch verliest daardoor aan kracht en focus.
  • De fractie Waterdemocraten benadrukt dat ze met dit advies geen enkele afbreuk wil doen aan de bijdrage van de geborgde (en gewaardeerde!) collega’s uit de categorie ‘bedrijven’. Het gaat ons om een zo optimaal mogelijke verdeling van de geborgde zetels tussen de drie categorieën.
• Ook in lijn met het advies Geborgd gewogen is de fractie Waterdemocraten van mening dat er wél goede redenen zijn om gewicht toe te kennen aan de stem van grondeigenaren en terreinbeheerders:
  • Van het grondoppervlak van Nederland is 2/3 agrarisch gebruik, 1/10 is natuur. Voor het grondgebied van Rijnland zal de verhouding iets anders liggen, maar ook in Rijnland geldt dat voor waterbeheer de medewerking van grondeigenaren en terreinbeheerders nodig is. Hun inbreng is dan ook zeer relevant voor de besluitvorming.
  • De agrarische sector is afhankelijk van goed waterbeheer. Waterbeheer zelf heeft inmiddels meer aspecten die ook het publieke belang raken (bodemdaling, klimaatverandering, aanpassing aan de klimaatverandering). De agrarische sector kan en moet onderdeel zijn van de oplossing. Daarvoor is een goede inbreng in de besluitvorming nodig met kennis van zaken, vooral van de dagelijkse praktijk. Dat hoeft niet per se via geborgde zetels, maar indien geborgde zetels nog bestaan in 2023, dan is het logisch de agrarische sector relatief meer gewicht toe te kennen. De Fractie Waterdemocraten realiseert zich dat in het publieke debat over geborgde zetels relatief veel aanstoot wordt genomen aan de categorie Agrarisch. Dat is in onze ogen zeer onterecht. Juist de gebiedskennis van agrarische sector en de uitvoerende taken op het gebied van waterbeheer rechtvaardigen een groter aantal zetels voor de categorie Agrarisch ten opzichte van de categorie Bedrijven.
  • De categorie natuurterreinen heeft in de praktijk een bredere inbreng dan alleen waterbeheer in natuurterreinen. Rijnland onderstreept het belang van biodiversiteit, natuurbeheer en ecologie. De fractie natuurterreinen heeft een duidelijke inbreng als het gaat om invulling van de Rijnlandse ambities. Met het oog op het grote belang van natuurbescherming, biodiversiteit en ecologisch beheer is het logisch de categorie natuurterreinen meer gewicht toe te kennen.

Overwegingen over de geborgde hoogheemraad

 Wij hopen met het bovenstaande advies een bijdrage te leveren aan meer optimale verhoudingen in de volgende bestuursperiode. Wij voegen nog een overweging toe die los staat van het advies aan de provincie.

In de waterwet staat dat de geborgden recht hebben op een zetel binnen het DB. Dat is alleen te verdedigen als de ‘geborgde hoogheemraad’ ook duidelijker als opdracht heeft het gesprek met de grondeigenaren (agrarisch) en natuurterreinen te voeren en te bevorderen. Dit is een opdracht die alle portefeuilles overstijgt: bij waterveiligheid, bij waterketen, waterkwaliteit en bij voldoende water spelen agrariërs en/of terreinbeheerders een rol. Wij bevelen daarom aan dat in een volgend college de geborgde hoogheemraad een coördinerende taak krijgt: ondersteuning van de transitie naar een klimaatbestendig agrarisch grondgebruik en mede invulling geven aan de ambities op het gebied van biodiversiteit, natuurbeheer en ecologie.

Tot Slot

Uiteraard wil de fractie Waterdemocraten graag in debat over het gevraagde advies aan de provincie. Wij staan open voor suggesties van andere partijen, ook bijvoorbeeld voor toekenning van 3 zetels aan Natuur en 3 aan Agrarisch. Het ongevraagde advies over de taakverdeling binnen het college en de positie van de ’geborgde hoogheemraad’ is aan het volgende college, maar reflectie op de rol en taak van de geborgde hoogheemraad kan nu al nuttig zijn.

Met vriendelijke groet,

Dorette Corbey, Pepijn Lewis
Fractie Waterdemocraten